Żydzi w Polsce obecni są od ponad 1000 lat lecz ich spokojny żywot odmienił się w momencie gdy w Polsce pojawili się hitlerowcy. Tylko nieliczni uszli z życiem doznając upokorzeń w gettach oraz obozach koncentracyjnych. Ci którzy przeżyli Holocaust, opuścili Polskę bezpośrednio po II wojnie światowej. Kolejną falę emigracji spowodowały wydarzenia z marca w 1968 roku. Obecnie w kraju nad Wisłą mieszka tylko kilkanaście tysięcy Żydów.
Z wojennej pożogi zachowały się w niewielkim stopniu synagogi, mykwy, domy kahalne i inne budynki różnego przeznaczenia. Ocalało też wiele żydowskich cmentarzy. Patrząc całościowo na sytuację polskich Żydów można stwierdzić, że los dla żydowskich cmentarzy okazał się tragiczny. Narażone były na częste niszczenie przez okupanta. Zdarzało się, że kamienne płyty wykorzystywane były po wojnie jako budulec, natomiast przez władze Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, skazane na zapomnienie.
Cmentarze żydowskie to jednak miejsca szczególne. Ukryte często są na uboczu, mocno porośnięte wysoką trawą, lecz intrygujące swoją tajemniczą atmosferą. Hebrajskie inskrypcje skrupulatnie wykute w kamieniu przez nieznanych artystów zachwycają finezją.
Trochę historii na temat Żydów wrocławskich.
Najintensywniejsza ekspansja Żydów wrocławskie tereny miała swoją kulminację w 1826 roku. Powołano wówczas do życia Żydowski Zakład Opieki nad Chorymi i Towarzystwo Pogrzebowe. Instytucje te odpowiedzialne były za ówczesne usługi pogrzebowe, ze szczególną troską o pochówek zgodny z przepisami rytualnymi.
Żydowskie Towarzystwo pogrzebowe w swojej historii przyczyniło się do powstania 3 cmentarzy we Wrocławiu znajdujących się przy ul. Gwarnej, Lotniczej oraz Ślężnej. Należy tu wspomnieć iż wybudowanie cmentarza przy ul. Gwarnej stało się dla społeczności żydowskiej zjawiskiem wyjątkowym, gdyż od czasów średniowiecznych nie było we Wrocławiu żadnego cmentarza, a transport zwłok swoich bliskich polegał na przewiezieniu zmarłych w odlegle miejsca od miasta. Przewóz zwłok odbywał się wtedy w bardzo kiepskich warunkach gdyż nie istniała żadna profesjonalna firma pogrzebowa (np.:https://zaklad-pogrzebowy.com.pl/)
W marcu 1761r. gmina żydowska kupiła teren ówczesnego ogrodu Jana Langego, czego wynikiem był pierwszy pogrzeb miesiąc później. Teren cmentarza na początku 19 wieku obejmował swym zasięgiem dzisiejsze ulice: Piłsudskiego, Gwarną i pl. Konstytucji. Ostatni pochówek zmarłego odbył się na tym cmentarzu w roku 1856. Wydarzenie to stało się symbolem 100-letniej historii powstania gminy żydowskiej we Wrocławiu.
6 listopada 1853r. w wyniku inicjatywy Żydowskiego Towarzystwa Szpitalno-Pogrzebowego powstał nowy cmentarz przy ul. Ślężnej. Członkowie gminy żydowskiej martwili się, że wkrótce mogłoby zabraknąć miejsca, by chować zmarłych na cmentarzu przy ul. Gwarnej. Zakład pogrzebowy gminy żydowskiej pierwszy pogrzeb przeprowadził 18 listopada 1853 roku. Żydzi, którzy kierowali się takimi samymi pobudkami podjęli decyzję by 40 lat później wybudować ostatni cmentarz na terenie Wrocławia, który umiejscowiono przy ul. Lotniczej.
Cmentarze zachowały się do dzisiaj i można je zwiedzać w każdy dzień tygodnia.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz